सहकारीको छवि सुधार, सुशासन र सुदृढ अभियान मेरा मुख्य एजेण्डा (केशव सापकोटाको अन्तर्वार्ता)

राष्ट्रिय सहकारी बैंकको आसन्न निर्वाचनमा लेखा सुपरिवेक्षण समिति सदस्य (खुला) पदमा उम्मेदवार हुन् सहकारी विज्ञ केशवप्रसाद सापकोटा । यही पुस १६ गते हुने बैंकको निर्वाचनसहितको १९औं वार्षिक साधारण सभामा सापकोटाले विकू बचत तथा ऋण सहकारी संस्थाको प्रतिनिधित्व गर्दै उम्मेदवारी दिएका हुन् । उनी गैंडाकोट-८, विजयनगर नवलपुर स्थित विकू बचत तथा ऋण सहकारी संस्थाका निवर्तमान अध्यक्ष हुन् ।

देशकै उत्कृष्ट सहकारी संस्थाको रुपमा परिचित विकूको अन्तर्राष्ट्रिय छवि दिनप्रतिदिन फैलदो छ । संस्थालाई आजको स्थितिसम्म ल्याइपुर्याउन सापकोटाको नेतृत्वदायी भूमिका छ । सापकोटा २०५० सालदेखि विकू बचतमा आवद्ध छन् । सञ्चालक सदस्यबाट सुरु भएको विकूसँगको उनको नाता सहसचिव हुँदै अध्यक्षसम्म प्रगाढरुपमा जोडिएको थियो । सबै भूमिकालाई उत्तिकै न्याय गर्दै उनले संस्थाको साख वृद्धिमा आफ्नो कौशल प्रदर्शन गरेका थिए । सापकोटा हाल विजयीश्री उपभोक्ता सहकारी संस्थाका अध्यक्ष हुन् । संस्थाले मार्ट सञ्चालन गर्दै आएको छ ।

यस्तै, विजय सामुदायिक शिक्षा सहकारी संस्थाको संस्थापक अध्यक्ष रहेका सापकोटा विजय सामुदायिक सूचना तथा सञ्चार सहकारी संस्थाका संस्थापक सचिव समेत हुन् । उनीसँग संयुक्त राष्ट्र संघीय कृषि तथा खाद्य कार्यक्रममा तीन वर्ष सहकारी विज्ञको रुपमा काम गरेको अनुभव पनि छ । ५ सयभन्दा बढी सहकारी सम्बन्धी विभिन्न तालिम सञ्चालन गरेका सापकोटासँग राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय रुपमा सहकारी सम्बन्धी कार्यपत्र प्रस्तुत गरेको अनुभव पनि छ ।
कृषि तथा वन विश्वविद्यालयबाट विद्यावारिधि गर्दै गरेका सापकोटाको अनुसन्धानको विषय ‘सहकारीको गुणस्तरियता र सदस्य सन्तुष्टि’ रहेको छ ।

सहकारी क्षेत्रमा हासिल गरेको २५ वर्षभन्दा बढी लामो अनुभवलाई सहकारी बैंकमा प्रयोग गरी थप उचाईमा पुर्याउने उम्मेदवारी दिएको उनी बताउँछन् । उम्मेदवारी क्रम संख्या ३ रहेका सापकोटासँग सहकारीखबरका सम्पादक काजी श्रेष्ठले गरेको कुराकानी ।

राष्ट्रिय सहकारी बैंकमा तपाईको उम्मेदवारी किन?
विगत २५ वर्षदेखि सहकारी अभियानमा आवद्ध छु । अनुभव, क्षमता र कार्यशैलीलाई राष्ट्रिय सञ्जाल भएको सहकारी क्षेत्रको एक मात्र बैंक ‘राष्ट्रिय सहकारी बैंक’ मा जोडिन खोजेको हुँ । सहकारी क्षेत्रको छबी सुधार गर्न, सहकारी क्षेत्रलाई सशक्त र सुदृढ बनाउन, सहकारी क्षेत्रमा सुशासन कायम गर्न, ग्रामिण क्षेत्रमा वित्तीय पहुँच बढाउन, ग्रामिण र शहरी क्षेत्रका जनतामा वित्तीय तथा गैरवित्तीय पहुँच पुर्याएर जिविकोपार्जन असल बनाउन र गरिबीबाट मुक्त गराउनको लागि मेरो उम्मेदवारी हो ।

लेखा सुपरिवेक्षण समिति नै किन रोज्नुभयो ?
सहकारी क्षेत्र राजनीतिबाट अछुतो रहन सकेन । राजनीतिक दलको भागवण्डाका आधारमा नेतृत्व छनोट हुने रहेछन् । खासमा सहकारी पार्टी हुनुपर्ने हो । तर, राजनीतिक पार्टी हाबी भयो । म लेखा सुपरिवेक्षण समितिमै जानुको कारण चाँही सञ्चालक समितिले गरेका कामहरु र व्यवस्थापनले गरेका कामहरु नीति संगत छन् कि छैनन्? कार्यविधिभन्दा बाहिर छन् कि? भन्ने हो । जसले गर्दा सहकारीलाई सुशासन युक्त बनाउन सहयोग पुग्छ । लेखा सुपरिवेक्षण समिति एक महत्वपूर्ण समिति भएको हुँदा यही समितिमा काम गर्नु पर्छ भनेर नै यो समिति रोजेको हुँ ।

राष्ट्रिय सहकारी बैंकमा तपाईको भूमिका के रहन्छ?
म ड्राईभिङ सिटमा त हैन । म सहयोगीको रुपमा रहन्छु । सहकारीहरुले घरदैलो सेवा कसरी दिन सक्छ?, घरमै सेवा दिने अवधारणहरु कसरी आउन सक्छ?, तरलताको अभावलाई कसरी पुरा गर्न सकिन्छ? भन्ने विषय मेरा एजेण्डाहरु रहेका छन् ।

नेतृत्वमा पुगेपछि सहकारी क्षेत्रमा देखिएको समस्यालाई कसरी सम्बोधन गर्नुहुन्छ?
अहिले विश्व नै आर्थिक मन्दीमा छ । सबै क्षेत्रमा आर्थिक पिडाहरु बढेका छन् । यही बिचमा सफल नेतृत्वले धेरै काम गर्न सक्छ । अहिलेको स्थितीमा संस्थालाई कसरी जोगाएर अघि बढाउन सकिन्छ? कस्ता रणनीतिहरु आवश्यक पर्छ? लगायतका कुराहरुमा मेरो महत्वपूर्ण भूमिका रहन्छ । चर्को ब्याजदरबाट अहिले बैकिङ क्षेत्र पिडिमा छन् । यो विषयमा राज्यले गर्नुपर्ने कामहरु र भूमिकाका विषयमा लविङ गर्ने काम मेरो रहन्छ ।

सहकारीमा विश्वासको खरेडी देखा परेको छ । सहकारीको साख जोगाउन के गर्नुपर्छ?
सबैभन्दा पहिला सहकारी कसको हो भन्ने कुराबाट सुरुवात हुन्छ । फलानो व्यक्तीको हो भन्ने सहकारी धेरै लामो समय टिक्दैन । सहकारी सदस्यको हुनुपर्छ । सहकारी सदस्य र जगेडा कोषमा आधारित हुनुपर्दछ । संस्थाको गुणस्तरियता र सदस्यको सन्तुष्टीका कुरा मापन गरेर अघि बढ्न सक्यौं भने सहकारीको साख जोगिन्छ ।

देशभरका मतदाता सहकारीकर्मीलाई के भन्न चाहनुहुन्छ?
यो अवसर हो । अवसरलाई राम्रोसँग प्रयोग गरौं । सक्षम नेतृत्व चयन गर्न सकौं । धेरै पदमा निर्विरोध भैसकेको अवस्था छ । निर्विरोध नभएका पदमा सक्षम र सवल व्यक्तीलाई चयन गर्न सक्यौं भने मात्र सहकारी क्षेत्रको सुशासन र छबी सुधार गर्न सहयोग पुग्छ । त्यसैले यो मौका र अवसर हो । व्यक्तिको प्रोफाईल हेर्नुहोस् । शिप र दक्षताको आधारमा मतदान गर्नुहोस् ।